Yeni teknolojilerin kalbinde yer alan kritik madenler, dünya iktisadının geleceğini şekillendiriyor. Çin, bu hayati kaynakların işlenmesinde liderlik ederek, global ticaret ve teknoloji yarışında ipleri elinde tutuyor. Dr. Altay Atlı’ya göre, bu durum Çin’e hem ekonomik hem de jeopolitik avantaj sağlıyor.
KRİTİK MADENLERİN GÜCÜ
Koç Üniversitesi Öğretim Vazifelisi Dr. Altay Atlı, dijital ve düşük karbon teknolojilerinde kritik madenlerin tedarikinin belirleyici rol oynadığını vurguluyor. Bu madenlerin üretimi ve işlenmesi, global teknoloji yarışında liderliği elinde tutan ülkeleri ön plana çıkarıyor. Bilhassa alüminyum, bakır, lityum, manganez, nikel ve doğal grafit üzere madenler, yeni teknolojilerin temel yapı taşları ortasında yer alıyor.
ÇİN’İN STRATEJİK AVANTAJI
2023 datalarına nazaran, Çin, dünya genelinde işlenen kritik madenlerin büyük bir kısmını tek başına üretiyor. Kobaltın yüzde 74’ü Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nden gelirken, lityumun yüzde 72’si Avustralya ve Şili’den sağlanıyor. Lakin, bu madenlerin işlenmesinde Çin’in baskın bir rolü var. Çin, alüminyum, kobalt, lityumun yarısından fazlasını ve doğal grafitin neredeyse tamamını işleyerek, dijital ve düşük karbon teknolojilerinde liderlik durumunu güçlendiriyor.
JEOPOLİTİK REKABETİN YENİ CEPHESİ
Çin’in kritik madenlerdeki hakimiyeti, global rekabeti de tekrar şekillendiriyor. Atlı, Çin’in bu alandaki liderliğinin, başka ülkelerle olan rekabetini artıracağını belirtiyor. Bilhassa Kazakistan üzere kritik maden zenginliğine sahip ülkelerde, Batılı ülkelerle Çin ortasında nüfuz uğraşının hızlanması bekleniyor.
TEKNOLOJİK VE EKONOMİK BÜYÜME İÇ İÇE
Çin’in teknoloji ve iktisat siyasetleri birbiriyle sıkı sıkıya bağlı. Dr. Atlı, Çin’in 2007 global krizinden bu yana düşük maliyetli üretim modelinden uzaklaştığını ve yüksek katma kıymetli teknolojiye yöneldiğini tabir ediyor. Çin’in kritik madenlerdeki liderliği, teknolojik büyümesini destekleyerek ekonomik dönüşümünü de hızlandırıyor. Bu dönüşüm, Çin’in global rekabetteki durumunu güçlendiriyor ve dünya iktisadında daha aktif bir rol oynamasını sağlıyor.