Amerikan Johns Hopkins Üniversitesi’nde uygulamalı iktisat profesörü olan ve hiperenflasyon konusunda uzmanlaşmış Steve Hanke, CNN TÜRK’e konuştu
Hanke’nin açıklamaları şöyle:
“TÜRKİYE VİRAJI DÖNÜYOR, ENFLASYON DAHA DA DÜŞECEK”
Öncelikle yüksek frekanslı bir data tabanı bu ve her an buradan bilgi geliyor. Birebir vakitte gerçek vakitli bir sistem. Satın alma gücü teorisini kullanarak 19. yüzyıldan bu yana var. Bir model geliştirdim ve bu modelle de ülkelerdeki enflasyon oranlarını yanlışsız bir formda ölçtüm. Ben bu modeli kullanarak birçok makale yazdım. Dünyadaki en yüksek enflasyonları ölçtüm. Bunlar çok yüksek enflasyon oranlarıydı. 1 aylık yüzde 15 enflasyon ölçtüm, fazlası da oldu. Lakin ana bahis şu ki yüksek frekanslı bilgi tabanı, ölçtüğüm büyük enflasyon oranları resmi sayıları ortaya çıkardı. Benim ölçümlerim resmi sayılardan daha evvel ortaya çıkıyor. Örneğin Türkiye’de yıllık enflasyon oranı 2023 Temmuz ayına gidersek yaklaşık yüzde 76 civarındaydı. Ve benim ölçümüm ondan daha düşüktü. Sonrasında da düştüğünü gördük. Türkiye virajı dönüyor, enflasyon düşüyor ve düşmeye de devam edecek.
“ORTA VADELİ PROGRAM GERÇEK YÖNDE”
Orta Vadeli Program hakikat tarafta ilerliyor, bilhassa son birkaç yılda kullandığınız programdan çok farklı olarak sonunda hakikat istikamette ilerliyor. Ancak benim yapacağım kadar sert ilerlemiyor.
ENFLASYON DÜŞÜŞÜ NE VAKİT HİSSEDİLİR?
Zaman alacak ve Merkez Bankası’nın daha sert davranması gerekiyor. İki şey var; programda daha katı olmak ve para arzını yavaşlatmak. Zira bir kere para arzını değiştirdiğinizde orada bir vakit gerekiyor. Evvel enflasyon düşecek, sonra da tesirleri piyasalara yansıyacak. Bu işler bir gecede olmuyor.
“ENFLASYON DÜŞTÜKÇE GÖRÜNÜM DE DÜZELİR”
Moddy’s ve gibisi memleketler arası derecelendirme kuruluşları, bunu daha evvel de yapabilirlerdi lakin sonra yaptılar. Bunun nedeni ise benim yüksek frekanslı data tabanım resmi oranlardan evvel enflasyonun düşeceğini görmüştü. Ben de yalnızca enflasyonun düşeceğini değil, Türkiye’nin kredi not görünümünün daha düzgün olacağını biliyordum.
“DIŞ YATIRIMCILAR İÇİN YETERLİ BİR ÇEVRE”
Dış yatırımcılar için Türkiye her vakit âlâ bir çevredir, âlâ bir pazardır. Zira düşük enflasyon onlar için düzgündür, caziptir ve enflasyon ne kadar süratli düşerse o kadar yeterli olur. Yani Türkiye esasen âlâ bir durumda. Bu kadar âlâ olmasının nedenlerinden biri de enflasyon düştükçe Türk lirasının istikralı kalmasıdır. Dış yatırımcılar Türkiye’ye gelmek istiyor. Türkiye’de olmak hoş bir şey.